Dlaczego dopiero teraz?

Helena KWIATKOWSKA

O co pytamy w tytule? O prostą sprawę, dla wielu obywateli naszego miasta mało ważną lub wcale. Dla miłośników historii, eksploratorów, badaczy - entuzjastów, zawodowych historyków i socjologów bardzo ważną. Dobiegł końca Rok Johannesa Quistorpa w Szczecinie. Jego pomysłodawczyniami są Sabina Wacławczyk, animatorka teatru, scenografka, pracownica szczecińskiego Muzeum Techniki i Komunikacji i Dorota Pundyk, nauczycielka jęz. angielskiego.

Johannes Quistorp urodził się w 1822 roku, ale nie w Szczecinie, tylko w Greifswaldzie. Jednak to ze Szczecinem jest nierozerwalnie związany. Tu dobrowolnie się osiedlił, pracował ponad 40 lat, założył rodzinę, odnosił sukcesy, prowadząc na dużą skalę działalność handlową, deweloperską i wreszcie filantropijną. To w naszym mieście w 1899 r. umarł i został pochowany. Źródła historyczne wspominają, że na jego pogrzebie było „morze kwiatów i ludzkich głów".

Bo wielkim kapitalistą i człowiekiem był…

Johannes Quistorp był przedsiębiorcą i filantropem. Założył fabrykę cementu portlandzkiego w Lubinie (niem. Lebbin) na wyspie Wolin. Jako pierwszy z pruskich fabrykantów zadbał o potrzeby socjalne swoich pracowników - zbudował dla nich 150 mieszkań, dom dla wdów po robotnikach, bibliotekę i salę klubową. W Lubinie stworzył tzw. robotniczy instytut edukacyjny, wiejską szkołę i sierociniec. Był właścicielem cementowni w Jasmund, cegielni parowych w Ueckermünde i w Glinken (pol. Glinki), fabryki wyrobów szamotowych na Skolwinie, posiadał również dobra ziemskie w Dusewitz, Wittenfelde, Schlietz na Rugii i w Szczecinie. Mieszkając ok. 40 lat w Szczecinie, finansował budowę szkół, pensji, schronisk, sierocińców i fundacji. Był założycielem spółki budowlanej i inicjatorem powstania nowych dzielnic na zachodnich przedmieściach Szczecina: Westendu, Nowego Westendu i Braunsfelde. Przedsięwzięcia filantropijne Johannesa Quistorpa to m.in.: ufundowanie kompleksu Zakładu Opiekuńczego „Bethanien", oddanie ziemi pod budowę Gimnazjum im. króla Wilhelma, a także stworzenie parku liczącego około 30 ha ziemi. Teren ten w 1908 roku Martin Quistorp podarował miastu. Odtąd nazywany był parkiem Quistorpa - od nazwiska rodziny. Był to pierwszy publiczny park w Szczecinie, obecnie znany jako park Kasprowicza. Po śmierci J. Quistorpa dzieło kontynuował jego syn Martin.

Kiedyś znani, dziś zapomniani

Działalność biznesowa i dobroczynna rodziny Quistorpów w Szczecinie jest obecnym mieszkańcom mało znana. Dziesiątki tysięcy szczecinian nie wiedzą, że mieszkają w pięknych willowych dzielnicach, które zbudował J.