„Graf Zeppelin”, czyli niemieckie sny o morskiej potędze

Wojciech SOBECKI

Niedokończony niemiecki lotniskowiec „Graf Zeppelin" to jedna z legend wojennego Szczecina. Statek został ukryty w naszym mieście, aby uchronić go przed bombardowaniami aliantów. Po wojnie przez wiele lat losy okrętu były nieznane. Mówiono, że zatonął na Bałtyku, wioząc radzieckie łupy wojenne do Leningradu. Inni twierdzili, że szczęśliwie dopłynął do portu przeznaczenia i dopiero tam został pocięty „na żyletki". A jak było naprawdę? Poniżej przedstawiamy historię jedynego lotniskowca III Rzeszy, który nigdy nie brał udziału w żadnej akcji bojowej, a po wojnie został zatopiony przez Rosjan na Bałtyku.

Złamanie traktatu wersalskiego

28 czerwca 1919 roku podpisano traktat wersalski kończący I wojnę światową. Oprócz wielu obciążeń i ograniczeń nałożonych na Niemcy przez zwycięskie mocarstwa w części piątej traktatu znajdował się zapis zakazujący marynarce wojennej Rzeszy posiadania lotnictwa morskiego.

Zaledwie 14 lat później, 30 stycznia 1933 roku, prezydent Paul Hindenburg mianował Adolfa Hitlera kanclerzem Niemiec.

Dla Europy był to wyraźny sygnał, że powersalski ład dobiega końca, a w Niemczech do władzy dochodzą siły, które nie zamierzają dłużej tolerować traktowania Rzeszy jako wielkiego przegranego I wojny światowej i przysłowiowego „chłopca do bicia". Już wcześniej politycy niemieccy kwestionowali ustalenia traktatu wersalskiego, dowodząc, że jest on dla ich państwa niesprawiedliwy i krzywdzący, teraz jednak polityka nowego kanclerza Rzeszy miała słowa zamienić w czyny.

W 1935 roku Niemcy podpisały z Wielką Brytanią układ morski, który zezwalał III Rzeszy na odbudowę floty wojennej do poziomu 35 proc. połączonych sił morskich Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Oznaczało to możliwość czterokrotnego wzrostu tonażu okrętów Kriegsmarine - ze 108 000 ton, przyznanych w traktacie wersalskim, do 420 500 ton.

Niemcy chcą mieć lotniskowce

Prace projektowe, zmierzające do budowy niemieckich lotniskowców, rozpoczęto już w roku 1934, a więc jeszcze przed podpisaniem układu morskiego z Wielką Brytanią. Dawało to Brytyjczykom alibi, bo mogli stwierdzić, że dokument jest tylko usankcjonowaniem tego, co i